Lịch Sử Nền Công Nghiệp Đồng Hồ Liên Xô Phần 2

0
1872
Van-chuyen-may-moc-tu-My-ve-Lien-Xo

Lịch Sử Nền Công Nghiệp Đồng Hồ Liên Xô Phần 2 – Người Mỹ giúp sức

Mua lại Dueber-Hampden

Chủ nghĩa thực dụng cuối cùng đã chiếm ưu thế, thông qua Amtorg, Liên Xô đã mua lại nhà máy mới bị phá sản Dueborn-Hampden ( cùng công ty ansonia Clock Co.), kèm theo các tiêu bản, máy móc, dụng cụ và cổ phiếu. Lịch sử nhà máy sản xuất đồng hồ đầu tiên của moscow ( poljot) cho biết, hai hợp đồng đã được kí vào ngày 29 tháng 4 năm 1929. Đầu tiên là nhà máy kèm thiết bị với giá 325.000 USD, và thứ hai là phụ tùng và bộ phận bán thành phẩm với giá 125.000 USD.

Mua-lai-Dueber-Hampden
Liên Xô mua lại nhà máy Dueber-Hampden

Công ty Watch Dueber – Hampden nằm ở Canto, Ohio, công ty này bán đồng hồ dưới thương hiệu Hampden . Tên thương mại có thể là hampden hoặc dueber. Còn tổng công ty thương mại Amtorg có trụ sở tại 165 Broadway, New York, sau năm 1929 trú tại số 261 Fifth Avenue. Được hình thành bởi sự hợp nhất của tập đoàn trao đổi sản phẩm (1919) Alamerico của Armand Hammer và Acros America inc (1923), và thứ hai là văn phòng tại Hoa Kỳ thuộc hiệp hội hợp tác xã nước Nga tại Anh ( viết tắt là ACROS-all russian Co-operative Society). Nó trở thành phái đoàn thương mại đầu tiên của Liên Xô tại Mỹ vào tháng 5-1924. Nó được thành lập để hỗ trợ các công ty xuất nhập khẩu của Liên Xô muốn kinh doanh hợp pháp. Và nó sẽ đóng vai trò này trong suốt thời kì Liên Xô tồn tại. Uỷ ban trưởng cho thương vụ mua lại nhà máy Dueber-Hampden là ông A.Vladiminsky. Một hợp đồng lớn khác của amtorg là với kiến trúc sư người Mỹ Albert Kahn. Ông này được biết đến là kiến trúc sư thiết kế cho nhiều nhà máy sản xuất ô tô của Detroit, bao gồm cả ford. Trong thời gian xây dựng 1GCHZ( nhà máy đồng hồ quốc gia số 1) , Kahn đã thành lập môt văn phòng thiết kế tại thủ đô Moscow, rất có khả năng nhà máy đồng hồ quốc gia số 1 được công ty của Kahn thiết kế, vì nó đáp ứng tất cả các tiêu chí mà ông đã từng thiết lập cho các nhà máy khác tại Liên Xô.

Ba chuyên gia Liên Xô đã tới Canton đóng gói và dán nhãn hàng hoá. Những người đó là Samuel zubkoff – một thợ đồng hồ và hai thành viên uỷ ban Liên Xô gồm Alexander Breytburt và percy Dreyer ( Percy sau đó đã đào thoát sang Đức trên đường trở về Nga- ông này là một thợ đồng hồ người gốc Mỹ). Vào tháng 4 năm 1930, một chiếc tàu hơi nước rời Liên Xô đến Mỹ, 28 xe chở hàng đầy ắp máy móc và bộ phận đã được vận chuyển từ Canton đến Moscow. Thương vụ mua bán này chính là phôi thai giúp thành lập một ngành công nghiệp ấn tượng vẫn còn phát triển cho đến ngày nay.

Van-chuyen-may-moc-tu-My-ve-Lien-Xo

Tieu-su-Alexander-Breytburt
Tiểu sử Alexander Breytburt

Dueber – Hampden bắt đầu chế tạo đồng hồ tại moscow

23-nha-che-tac-dong-ho
23 nhà chế tác đồng hồ

23 nhà chế tác đồng hồ, thợ điêu khắc và kĩ thuật viên khác của hãng dueber – hampden, những người mất việc khi công ty bị phá sản, đã được gọi lại để làm việc, trong một hợp đồng dài hạn, mà mục đích chính là để giúp đào tạo công nhân chế tạo đồng hồ của nước Liên Xô. Tất cả bọn họ ( bao gồm cả Sue killen là thợ đồng hồ nữ giới duy nhất trong nhóm ) đã rời canton vào ngày 25 tháng 2 năm 1930, họ lưu lại New York vài ngày , sau đó lên chiếc thuyền buồm RMS Aquitania vào ngày 1-3, chuyến đi biển kéo dài 8 ngày và dừng tại Cherbourg. Họ đến moscow vào ngày 16-3 sau khi đi qua berlin và Warsaw ( thủ đô Vác Sa Va) . Họ được tiếp đón nồng nhiệt bởi ban nhạc và đám đông lớn trước khi được đưa đến nơi ăn ở được bố trí ngay trong thành phố. Ngày 18-3 họ được tiếp đãi tại khách sạn Grand, trong thời gian chờ đợi nhà máy hoàn thiện, họ được thoả thích dạo chơi và giải trí ở thành phố, bao gồm cả chuyến thăm điện Kremlin.

Số thành viên gồm 22 người đàn ông và 1 phụ nữ xếp theo bảng chữ cái gồm : ira aungst, Burt Beebout, James Davis, Theodore Freymark, Al Fravel, Hugo Gebhardt, William Goodenberger, Charles Hammer, David jackson, Susan Killen, Karl Krumm, Herman London, John Miller, Charles Poizel, Charles Poyser, Victor Roust, Louis Ryman, Albert Shoutz, Joseph Snyder, Collins Wilcox, Edward Wilson, William Woesner và Guy Woolston.

tấm ảnh nhà máy đang được xây dựng, thuộc về thành viên john miller ( ông này là quản lí trưởng ), và tôi biết ơn cháu nội của ông là Dave Miller đã cho phép tôi sử dụng chúng. Dave nói với tôi ” ông nội tôi là giám sát viên của Hampden Watch Works ở Canton. Ông bắt đầu làm viêc ở đó khi mới 14 tuổi vào năm 1889 và đã trải qua 41 năm làm việc cho công ty và thăng tiến dần. Khi công ty chuyển sang Nga, ông nội của tôi cũng sang đó phụ trách “.

Mỗi người Mỹ, nếu là thợ chuyên nghiệp hoặc trình độ cao hơn, sẽ đứng đầu một bộ phận để đào tạo công nhân Liên Xô. Ví dụ như Collin Wilcox đã làm viêc tại Canton 41 năm, đứng đàu bộ phận vít bằng thép phẳng. Tất cả người Mỹ đều báo cáo lại rằng họ đươc chăm sóc rất chu đáo và các chi phí của ho đều được đáp ứng. Họ được trả lương ngay cả khi ốm yếu không thể làm việc được, và được điều trị miễn phí tại bệnh viện, những điều này thật sự không thể có được khi còn ở ở Canton, Mỹ. Mỗi công nhân được trả khoảng 4.650 đô la ( khoảng 66.000 đô la mĩ ngày nay) cộng thêm 300 đô la tiền lương và thậm chí được cung cấp thêm 1 đầu bếp và 1 bồi bàn ( chế độ đãi ngộ quá khủng) . Ira Aungst, người đứng đầu bộ phận thiết kế sản phẩm ( modelmaking) đã rất ấn tượng bởi tốc độ nắm bắt kĩ thuật của người Nga , đặc biệt là phụ nữ. Sau tiếng Anh, tiếng Đức là ngôn ngữ phổ biến được sử dụng để trao đổi giữa công nhân Mĩ và Liên Xô. Một điều rất thú vị là bắc Canton ( địa điểm đặt nhà máy Dueber-hampden) được gọi là New Berlin cho đến năm 1918 do dân cư ở đây phần lớn là người nhâp cư từ Đức. Những bức ảnh dưới đây cho thấy một số những kĩ thuật viên đồng hồ được đào tạo đầu tiên ở Liên Xô. William. Goỏdenberer đã làm một cuốn sổ lưu niệm và trong đó, ông lưu giữ tất cả các mảng tin cắt từ báo nói về chuyến đi, bưu thiếp, hình ảnh của một số người Liên Xô, đây có lẽ là bản lưu trữ tốt nhất từng được biên soạn. Điều thú vị hơn, cuốn sách lưu trữ này lại được làm từ cuốn sổ cái của nhà máy sản xuất của Dueber – hampden cũ.

Liên Xô có lẽ sẽ rất vui mừng khi có bất kì người Mỹ nào quyết định ở lại sau khi kết thúc hợp đồng một năm trong kế hoạch ( ngoài ra còn có hợp đồng riêng cho 6 người đàn ông với 6 tháng mở rộng thêm). Tuy nhiên do mức lương tại Liên Xô có lẽ khá thấp, nên tất cả bọn họ đã trở về Mỹ. Có những tình bạn đã hình thành giữa những con người đó, họ đã cố gắng giữ liên lạc với nhau, nhưng chỉ được một thời gian ngắn, do sự kiểm duyệt quản lí chặt chẽ từ Moscow. Không có bằng chứng nào về việc người Mỹ đem theo một số chiếc đồng hồ về Mỹ bằng hình thức quà lưu niệm. Chắc chắn người lãnh đạo của họ. John C Miller đã không được Liên Xô khen thưởng theo cách này. Trong một chương trình phát thanh trên trạm WHBC của Canton vào năm 1949, có thông báo rằng Karl Krumm ( một trong số các thợ đồng hồ ở trên) đã mất vào tháng 10 năm 1949 , nhưng bảy nhà quản lí đồng hồ còn lại trong lần du hí tới Nga, tất cả đều là cư dân Canton vẫn còn sống. Cụ thể là burt Beebout, James Davis, Alfred Fravel, Victor Roiust, Louis Ryman, Albert Shoutz và William Woessner. Có khả năng William Goodenberger vẫn còn sống, nhưng điều này không kiểm chứng được ( tính đến thời điểm tác giả bài này đi khảo cứu)

Lich-su-dong-ho-lien-xo-p2-1

Lich-su-dong-ho-lien-xo-p2-2

Lich-su-dong-ho-lien-xo-p2-3

Lich-su-dong-ho-lien-xo-p2-4

Lich-su-dong-ho-lien-xo-p2-5

Biên dịch : Lê Hoàng Thạch